Tavla Nasıl Oynanır
Kapsamlı Rehber
Giriş
Tavla, 5.000 yılı aşkın bir geçmişe sahip, dünyanın en eski masa oyunlarından biridir. Öğrenmesi basit, ancak ustalaşması zordur. Rakipten önce pullarınızı toplama yarışında strateji, şans ve zamanlamayı bir araya getirir.
Bu rehber, tavlanın temel kurallarını — dizilişten kazanmaya kadar — size adım adım anlatacak, böylece dakikalar içinde güvenle oynamaya başlayabilirsiniz.
Eğer yeni başlayanlar için bir tavla videosu izlemeyi tercih ederseniz, yeni başlayanlar için tavla stratejisi serimize göz atın ve aşağıdaki video ile başlayın.
Tahta Düzeni
Tavla, iki kişilik bir masa oyunudur.
Her oyuncunun şunları vardır
2 zar
15 pul
1 adet vido küpü (katmerli zar) vardır.
Tahta 4 çeyreğe ayrılmıştır: İki dış alan ve iki ev alanı. Her çeyrek, toplamda 24 puan (hane) oluşturan 6 üçgen şekle (hane) bölünmüştür.
Dikey ayırıcıya "bar" (kırık pulların konulduğu yer) denir ve pul toplama alanları tahtanın kenarında yer alır.
Tahta Nasıl Kurulur
Beyaz oyuncunun dizilişi:
24 hanesinde iki pul (en gerideki pullar)
13 hanesinde beş pul (orta nokta)
8 hanesinde üç pul
6 hanesinde beş pul
Siyahın pulları, Beyazın pullarının karşısına simetrik olarak yerleştirilir.
Beyaz saat yönünün tersine, Siyah ise saat yönünde hareket eder.
Nasıl Kazanılır
Tavladaki amaç, tüm pullarınızı kendi ev alanınıza getirmek ve ardından onları toplamaktır (Bunu daha sonra açıklayacağız). Pulları toplamak yalnızca tüm pullarınız kendi ev alanınızın içindeyken mümkündür. Tüm pullarını ilk toplayan oyuncu oyunu kazanır.
Oyuna Başlangıç
Oyuncular oyuna birer zar atarak başlarlar - buna "başlangıç zarı" denir. Eğer başlangıçta aynı sayı atılırsa, her iki oyuncu da tekrar zar atmalıdır.
En yüksek sayıyı atan oyuncu başlangıç zarını kazanır ve atılan zar kombinasyonunu oynamalıdır. Oyunun geri kalan turlarında her oyuncu iki zar atar.
Burada alttaki Beyaz oyuncu, Siyahın 1'inden daha yüksek olan 3 atarak başlangıç zarını kazandı. Beyaz zarlarını toplar ve Siyah şimdi oyunun ikinci turunu başlatmak için zarlarını atar.
Çiftler & Pul Oynama
Bir oyuncu iki aynı sayıyı attığında buna "çift atmak" denir. Çift atmak size sayıları iki katına çıkarır. Örneğin: Eğer iki tane 2 atarsanız, şimdi oynayabileceğiniz dört tane 2'niz olur. Bu, attığınız her çift için geçerlidir.
Herhangi bir zar atışında, eğer her ikisi de kullanılabiliyorsa her iki zar sayısını da kullanmak zorundasınız! Zar sayılarını birleştirip tek bir pulu hareket ettirmeye veya zar sayılarını ayırıp iki ayrı pulu hareket ettirmeye karar verebilirsiniz - ya da çift atma durumunda dört ayrı pula kadar hareket ettirebilirsiniz.
Bir haneye ne kadar pul koyabileceğiniz konusunda bir sınır yoktur.
Pullarınızı oynadıktan ve zarları elinize aldıktan sonra sıranız biter. Çeşitli hamle kombinasyonlarını denemenize izin verilir. Hamle, yalnızca zarları elinize aldığınızda kesinleşir.
Kapılar & Bloklar
Bir hanede iki veya daha fazla pul bulunmasına "kapı" denir. Rakibinizin pulları, bu haneleri işgal ettiğiniz için kapılarınıza gelemez. Kapılar yan yana konulduğunda buna "blok" (veya kapı zinciri) denir. Rakibinizin bloğunu veya kapısını geçmek için pullarınızın boş bir haneye inebilmesi gerekir.
Esneklik & Verimlilik
Esneklik konseptine göre oynarsanız, kapı yapma olasılığınız çok daha yüksektir.
Esneklikle oynadığınızda pullarınızı yığınlar halinde değil, birkaç haneye dağıtarak yerleştirirsiniz. Bu, kapı yapma şansını artırır.
Kırılma riski yüksektir, ancak genellikle faydası riskten daha fazladır!
Pozisyon 1'de pulları yığdığımızda hamle bizi esnek olmayan bir durumda bırakır. Pozisyon 2'de ise daha fazla esneklik için pulları dağıtıyoruz.
Verimlilik
Verimlilik kavramı, esneklikle yakından bağlantılıdır. Tavla efsanesi Paul Magriel'in dediği gibi: "Pullarınızı ait oldukları yere koyun".
Bu sözün temel değeri, her pulun üretken bir şey yapması gerektiğidir. Her hamle önemlidir. Kavramı kısaca göstermek için bu iki oldukça zıt pozisyona göz atın:
Buradaki ilk pozisyonda, Beyazın güçlü bir blok oluşturan 10 pulu olduğunu görüyoruz. Bu pulların hepsi son derece değerli bir iş yapıyor.
İkinci pozisyonda, Beyazın 1 hanesindeki ölü bir pul ve asla blok değeri katamayacak iki ek pulu ile korkunç bir verimsizliği var.
Pul Kırmak
Tek bir pul, rakibinizin pulu üzerine konarsa "kırılabilir". Bir pul kırıldığında bara konulmalıdır. Bir oyuncunun barda pulları olduğunda, diğer pullarını hareket ettirmeden önce zarını kullanarak pullarını rakibin ev alanına sokmalıdır.
Bir pul, rakibinizin ev alanında bir kapı tarafından engellenmemiş herhangi bir haneye hareket ettirilerek oyuna sokulur. Eğer her iki zar sayınız da rakibinizin kapıları tarafından engellenmişse, barda kalmalısınız ve sıranız biter.
Zorunlu Hamleler
Eğer her iki zarı da kullanmak mümkünse, bunu yapmak zorundasınız. Her iki zarın da oynanmasına izin veren bir hamle varken, ikinci zarı oynamanızı engelleyen bir hamle yapamazsınız (A).
Pul toplama durumunda, önce büyük zarı oynamak zorunda değilsiniz. Önce küçük zarı oynayabilirsiniz, bu da daha sonra büyük zarla zorunlu bir hamleye neden olabilir (B). Eğer iki zardan sadece birini kullanabiliyorsanız, her zaman daha yüksek sayılı zarı oynamalısınız.
Pulları Toplamak
Tüm pullarınız kendi ev alanınızın içindeyken, şimdi onları tahtadan çıkarabilirsiniz (A). Verilen zar sayılarıyla ev alanınızda herhangi bir yasal hamle yapmakta serbestsiniz, buna pulları toplamamak da dahildir (B).
Eğer üzerinde pulunuz olan haneden (D) daha yüksek bir sayı atarsanız, pul içeren en gerideki haneden pul toplamalısınız.
Stratejiler
Tavlanın 4 temel stratejisi vardır.
Bunları ne zaman ve nasıl kullanacağınızda ustalaşmak, oyunu hem karmaşık hem de heyecan verici kılan şeydir — bu, mükemmelleştirilmesi bir ömür süren bir beceridir. Bu stratejileri anlamayan birine karşı oynuyorsanız, büyük bir avantaja sahip olursunuz.
Hangi stratejiyi kullanacağınızı belirleyen önemli bir faktör vardır: yarış — yani pip sayınız.
Yarışta gerideyken, genellikle blok kurma veya temas stratejisini seçersiniz.
Öndeyken, blitz (yıldırım saldırısı) veya yarış genellikle en iyi yaklaşımdır.
Blok Kurma (Prime): Rakibinizin en gerideki pullarının kaçamayacağı bir kapı duvarı inşa etmek.
Blok kurmak, sadece 4 haneli bir blok kurduğunuzda bile güçlü bir stratejidir. Genellikle, haneleri birleştirmenize izin veren şanslı erken zarlar attığınızda ve yarışta çok önde olmadığınızda kullanılır. Eğer öndeyseniz, bir blok değer kaybeder — muhtemelen rakibiniz gerçekten tuzağa düşmeden önce onu bozmanız gerekecektir.
Bu stratejiyi merak ediyor musunuz? Blok pozisyonları hakkında daha fazlasını buradan okuyun
2. Blitz (Yıldırım Saldırısı): Rakibinizi kırarak ve kendi ev alanınızı kapılarla kapatarak üstünlük kurarsınız, böylece bardan giremezler.
Blitz genellikle oyunun başlarında olur ve başarısı, "bölgede yeterli adam" olmasına bağlıdır — yani kendi ev alanınızda ve dış alanda konumlanmış pullar. Bu pullar, kırılan pulları takip etmek ve haneleri kapatmak için gereklidir.
Genel bir kural olarak: 8 pul zayıf, 9 kabul edilebilir ve 10–11 güçlüdür. Blitz genellikle sadece yarışta önde olduğunuzda etkilidir, yani pip sayınız rakibinizinkinden daha düşüktür.
Blitz hakkında daha fazlasını buradan okuyun.
3. Yarış: Sadece rakibinizden daha yüksek zarlar atmaya odaklanın, böylece tüm pullarını ilk toplayan oyuncu siz olabilirsiniz.
Oyunun başlarında en gerideki pullarınızı 13 hanesine (orta nokta) kaçıracak kadar şanslı mıydınız? O zaman tamamen bir yarışa gitmeyi düşünebilirsiniz. Kırılmaktan ve direkt açık vermekten kaçının. Ancak dikkatli olun, eğer pozisyonunuz çok katılaşırsa ve pulları yerleştirmek için esnekliğiniz kalmazsa, rakibinizin kapılarına karşı oynamakta zorlanırsınız.
4. Temas veya “Bekleme Oyunu”: Yarışta gerideyken, rakibinizin ev alanında bir kapı tutarak sabırlı olun ve kırmak için bir şans bekleyin.
Tavla oynarken çok sayıda temas oyunu oynayacaksınız, çünkü bu yarışta geride olan oyuncu için en yaygın stratejidir.
Eğer rakibinizin ev alanında bir kapı güvence altına aldıysanız, oyunu çevirmek için her zaman bir şansınız vardır!
Eğer yarışta çok gerideyseniz (en az 70 pip), kendi ev alanınızı kurarken rakibin iç alanında iki kapı bile tutabilirsiniz. Bu temas stratejisi varyantına "geri oyun" (backgame) denir.
Puan Sistemi
Bir tavla oyununu kazanmanın üç yolu vardır:
Normal Kazanç (1 puan): Tüm pullarınızı topladığınızda ve rakibiniz 1 ila 14 pul toplamışken.
Mars (2 puan): Tüm pullarınızı topladığınızda ve rakibiniz henüz hiç pul toplamamışken.
Türk Marsı (3 puan): Tüm pullarınızı topladığınızda, rakibiniz hiç pul toplamamışsa ve hala barda VEYA sizin ev alanınızda 1 veya daha fazla pulu varsa.
Vido Küpü
Oyunda bir avantaja sahip olduğunuzda genellikle rakibinizi katlamak istersiniz. Küp, sıranız sizdeyken ve zarları atmadan önce teklif edilmelidir.
Oyunda kazanılan puanlar, vido küpünün seviyesiyle çarpılır. Küp ilk kez teklif edildiğinde ve kabul edildiğinde seviye 1'den 2'ye yükselir, seviyeler her seferinde yalnızca bir adım katlanabilir.
Küp seviyesi 2 iken normal bir oyun kazanmak size 2 puan, küp seviyesi 4 iken bir mars (2 puan) kazanmak size 8 puan verir.
Vido küpünün 2, 4, 8, 16, 32, 64 yüzleri vardır (burada bir logo ile değiştirilmiştir).
Siyah, Beyazı katlar ve Beyazın şimdi iki seçeneği vardır: Kabul Et (Take) veya Pas Geç (Pass)
Eğer pas geçerse oyun biter ve rakibi küp seviyesindeki puanı kazanır. Başlangıçtaki bir küpü pas geçmek rakibe 1 puan, 2'den 4'e bir tekrar katlamayı pas geçmek rakibe 2 puan kazandırır ve bu böyle devam eder.
Beyaz kabul eder, böylece küpün sahibi olur ve bundan sonra bir sonraki katlamayı teklif edebilecek tek kişi o olacaktır.
Oyun devam eder ve her iki oyuncu da şimdi yeni daha yüksek bahisler için oynamaya devam eder ve Siyah şimdi zarını atar.
Pip Sayısı
Tavla temel olarak, tüm pullarını bitiş çizgisine ilk önce kimin taşıyacağını görmek için yapılan bir yarıştır. "Pip sayısı", bu yarışta kimin önde olduğunu ölçmenin bir yoludur.
Daha düşük pip sayısına sahip olan oyuncu öndedir. Pip sayınız, herhangi bir pozisyonda kullanılacak en iyi stratejiyi belirlemenize yardımcı olur:
Eğer öndeyseniz, kırılmaktan kaçınmak ve pullarınızı güvenli bir şekilde kendi evinize getirip toplamaya odaklanmak istersiniz.
Eğer gerideyseniz, en iyi şansınız rakip bir pulu kırmaktır — çünkü yarışta gerideyken saf bir yarış oynamak muhtemelen bir kayıpla sonuçlanacaktır. Şanslı olabilirsiniz, ama şansa güvenmeyin. Becerinize güvenin!
Açılışta her iki oyuncunun da 167 pip'i vardır. Oyuncular zar atmaya ve pul kırmaya başladığında pip sayısı değişir. Pip sayısını tam olarak takip etmek, ileri düzey oyuncuların oldukça kolay yapabileceği bir şeydir. Ancak yeni oyuncular için büyük resme bakmak ve kimin önde kimin geride olduğunu ölçmek daha kolaydır - genellikle bu oldukça açıktır.
Oyun Formatları
Tavlada, yaygın olarak iki ana format oynanır: parasına oyunlar ve maç oyunları.
Parasına Oyunlar
Bu formatta, her oyun bağımsızdır ve oyuncular bahisli oynamaya karar verebilirler, ancak gerçek parayla oynamak isteğe bağlıdır. Oyunlar süresiz olarak devam eder, oyuncular ne zaman duracaklarına anlaşırlar, genellikle biri seansı sonlandırmaya karar verdiğinde.
Jacoby Kuralı
Önemli bir ayrıntı: parasına oyunlarda jacoby kuralı geçerlidir, bu da demek oluyor ki, oyunda en az bir kez katlama yapılmışsa ancak mars kazanabilirsiniz.
Maç Oyunu
Bu format, oyuncuların maçı kazanmak için önceden belirlenmiş bir toplam puana ulaşmak için yarıştığı turnuvalarda standarttır.
Yaygın maç uzunlukları 1, 3, 5 veya 7 puan içerir, büyük turnuvalar genellikle 17 puan veya daha fazla olan maçları içerir.
Crawford Kuralı
Vido küpü kullanılır ve Crawford Kuralı, bir oyuncu kazanmaktan bir puan uzaktayken uygulanır, avantajı dengelemek için vido küpünün bir oyun boyunca kullanımını kısıtlar.
| Maç Oyunu | Parasına Oyunlar | |
|---|---|---|
| Uzunluk | 1–25 (genellikle) | Sonsuz |
| Crawford Kuralı | Evet | Hayır |
| Jacoby Kuralı | Hayır | Evet |
| Kullanım Alanı | Turnuvalar | Bahisli Oyunlar |
Tavla Harikadır!
Artık tavla oynamaya nasıl başlayacağınızı bildiğinize göre, oyun sitemize gidin veya aşağıdaki bağlantılardan uygulamamızı indirin.
Ayrıca YouTube kanalımıza buradan göz atın.
Tavla, dünyanın dört bir yanındaki insanların sevdiği harika bir oyundur. Backgammon Galaxy topluluğuna katılın